Soczewki relaksacyjne powstały z myślą o użytkownikach okularów, którzy długotrwale wykonują pracę wymagające akomodacji (operowanie bliskimi odległościami) i jednocześnie odczuwają związane z tym pewne dolegliwości.
Intensywne wykorzystywanie wzroku do parzenia z bliska zaczyna się już na etapie szkolnym. Stąd nie jesteśmy w stanie jasno określić dolnej granicy wiekowej, która wskazywałaby na możliwość użycia takich soczewek, o ile oczywiście użytkownik będzie pod kontrolą specjalisty z zakresu ochrony wzroku. Górną granicą jest prezbiopia – tu sprawa jest jednoznaczna, w przypadku większych addycji niezbędne jest zaproponowanie soczewek progresywnych.
Dolegliwości związane z patrzeniem z bliska (mamy na myśli „intensywną” i długotrwałą akomodację) mogą dotyczyć różnych obszarów. Jeśli chodzi o widzenie, do najczęstszych zaliczamy stałe lub chwilowe zamazywanie się obrazu. W bardziej zaawansowanych przypadkach może dochodzić także do pojawiania się bólów głowy, a także uczucia stale wysuszonych lub napiętych, a nawet bolących oczu. Dolegliwości te wynikają z nadmiernej akomodacji przez dłuższy okres czasu. Pamiętajmy, że podczas ciągłej pracy z bliska możemy komfortowo wykorzystywać tylko połowę posiadanej amplitudy akomodacji.
Drugą przyczynę pojawiania się wspomnianych dolegliwości należy upatrywać w niedostatecznej akomodacji. Pojęcie to można zdefiniować jako różnicę (wyrażoną w dioptriach) między akomodacją spodziewaną a rzeczywistą. Co to oznacza? W pewnym sensie to, że teoria mija się z praktyką. Postaram się wyjaśnić to na poniższym przykładzie.
Jan Kowalski patrzy się na obiekt – przyjmijmy, że tablet – który trzyma w odległości 40 cm (mierząc od oczu). Zakładając pełną korekcję wady refrakcji, powinien wykorzystywać w tym momencie 2.50 dioptrii akomodacji. Tak jednak nie jest. Jego oczy wykorzystują tylko 2 dioptrie, co oznacza, że jego niedomoga akomodacji wynosi 0.50 dioptrii. Płaszczyzna akomodacji znajduje się więc na 50 cm, a nie na spodziewanych 40 cm. Jan widzi jednak ekran swojego urządzenia wyraźnie i może swobodnie czytać wybrany artykuł. Dlaczego? Umożliwia mu to głębia ostrości, którą posiada ludzki układ wzrokowy. Na marginesie dodam, że podobne zjawisko występuje w aparatach fotograficznych.
Do niedawna o wartościach 0.50 czy nawet 0.75 dioptrii niedomogi akomodacji mówiło się, że są w normie i nie trzeba ich korygować. Ostatnie badania pokazują jednak, że przestaje być to aktualne. Główną przyczynę takiej sytuacji należy upatrywać w postępujących zmianach cywilizacyjnych, z wyraźnym wskazaniem na rozwój technologiczny, który wpływa na nasz styl życia: na sposób wykonywania pracy, spędzania czasu wolnego itd. Znacznie częściej, a nawet „intensywniej”, niż w XX wieku patrzymy na obiekty znajdujące się blisko (głównie smartfony), co sprawia właśnie, że wspomniane wartości niedomogi przestają być już wystarczające.
Właściwe skorygowanie niedomogi akomodacji umożliwia długotrwałą pracę z bliska, zmniejszając wysiłek akomodacyjny, a zatem pozwalając uniknąć ewentualnych dolegliwości. Średnią wartość niedomogi akomodacji przedstawia poniższy wykres.
> > > > > > > > > < < < < < < < < <
Można z niego wywnioskować, że obecnie średnia wartość niedomogi akomodacji w populacji wynosi ponad 0.75 dioptrii, dla standardowej odległości 40 cm. Oczywiście to tylko wartość średnia, która nie zawsze będzie odpowiadała rzeczywistej. Dlatego do każdego klienta należy podchodzić indywidualnie. W następnym poście będę kontynuował temat doboru wsparcia akomodacji, przyglądając się metodom pomiaru niedomogi.
Mateusz Grzonka - Optometrysta, Specjalista ds. Szkoleń z Zakresu Optyki
Optyk okularowy i optometrysta, absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 2013 roku Prezes Koła Naukowego Optyki i Optometrii na tym Uniwersytecie, a od 2012 roku członek Polskiego Towarzystwa Optometrii i Optyki. W ramach European Intensive Programme ukończył School on Science Management for Scientists and Engineers na Uniwersytecie w Genui we Włoszech. Obecnie pracuje jako Specjalista ds. Szkoleń w firmie JAI KUDO Polska.
JAI KUDO POLSKA SP. Z. O. O
Poznań, Chodzieska 15,60-418 Poznań
Tel. (61) 652 46 19 Fax. 800 080 139
info@jaikudo.pl
ww.jaikudo.pl
